Cases

Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie wil ruimtelijk beleid op alle schaalniveaus met elkaar verbinden en versterken en lanceert hiervoor de nieuwe Voucherregeling Ruimtelijk Ontwerp. De regeling heeft een looptijd van een jaar en sluit inhoudelijk aan bij de grote opgaven uit de Nationale Omgevingsvisie (NOVI). Het biedt ruimte aan circa 200 innovatievouchers, waarmee decentrale overheden en semipublieke organisaties extra ontwerpkracht kunnen inschakelen bij het verkennen en het versterken van hun beleid. Met de vouchers kunnen zij aan ruimtelijke ontwerpers en onderzoekers een opdracht verstrekken voor een ontwerpend onderzoek naar de lokale consequenties van die grote opgaven. Voor de selectie van vouchervoorstellen schrijft het fonds in 2021 acht open oproepen uit. De Open Oproep Ruimte voor klimaat en energie #2 is de zevende in die reeks.

Wat is de impact van digitalisering op de Limburgse maatschappij? Om deze vraag te beantwoorden, gingen 6 verkenners op pad. Zij spraken binnen en buiten Limburg met ruim 350 mensen en lazen bijna 300 rapporten en artikelen. De uitkomsten zijn te vinden in de rapportage Verkenning Digitale Samenleving. Louis Reinders, Projectsecretaris Digitale Samenleving bij Provincie Limburg, vertelt er meer over.

Wat was de aanleiding voor de verkenning?

“Eind 2017 werden in de politiek steeds meer vragen gesteld over automatisering, digitalisering en robotisering. Met als kernvraag: Wat is de impact hiervan op Limburg en hoe kunnen we er rekening mee houden in beleid? De Provincie heeft het initiatief genomen en een jaar uitgetrokken om de effecten van digitalisering op zowel korte als lange termijn te onderzoeken.”

Hoe hebben jullie het aangepakt?

“Digitalisering is zo’n breed onderwerp. Dat kunnen we niet vanuit een kantoor aan de Maas uitzoeken. Zo kwamen we op het idee om met externe verkenners te werken. Deze verkenners zijn experts in hun vakgebied en hebben met een frisse en kritische blik de verkenning uitgevoerd. Zij gingen ieder voor een eigen thema op pad. Ze kregen van ons alleen een paar kaders: ‘Spreek met heel veel mensen uit het veld. En kijk niet vanuit de technologie, maar vanuit maatschappelijke situaties.’

Hun manier van werken en de vorm van oplevering hebben we volledig aan hen overgelaten. Het was wel spannend wat ze zouden opleveren. Iedere maand kwamen we een middag bij elkaar om ervaringen te delen. Het was een continu proces, waarin we samen hebben besloten in welke vorm we de resultaten wilden opleveren. Het is een rapportage geworden waarin iedere verkenner zijn thema op eigen manier heeft vormgegeven. Hun belangrijkste conclusie is: niets doen is geen optie. Maak actief werk van digitalisering om Limburg niet te laten achterlopen.”

Waarom spraken de verkenners met zo veel mensen?

“Dat vonden we belangrijk, omdat je dan niet de mening van een individu hoort, maar van een hele sector. Deze netwerkaanpak leverde veel positieve reacties op. We krijgen nog bijna dagelijks verzoeken van mensen die mee willen praten, denken of doen. Hier ligt ook een mooie uitdaging voor de komende jaren. Hoe zorgen we voor een goede samenwerking tussen verschillende sectoren en zorgen we gezamenlijk voor een mooi resultaat?”

Wat kunnen wij met dit rapport?

“Je kunt er heel veel informatie uit halen. Er staan veel toekomstbeelden, voorbeelden en ideeën in voor de digitale transformatie van de Limburgse samenleving. Wil je bijvoorbeeld een ‘smart city’ creëren, dan kun je dit rapport gebruiken als vertrekpunt. Zodat je zelf niet meer hoeft uit te zoeken welke mogelijkheden er op dit gebied zijn en waar je een goed voorbeeld kunt vinden. Hierdoor kun je veel sneller over inhoud spreken en besluiten nemen. Verder laat de rapportage zien waarom digitalisering een plek moet krijgen in een omgevingsvisie. Het legitimeert waarom je bepaalde dingen op een digitale manier aanpakt.”

Wat vond jij zelf opvallend aan de verkenning?

“Digitalisering kan voor veel meer transparantie zorgen. Zo kun je met sensoren bijvoorbeeld vervuiling of geluidsoverlast meten. Op basis van deze gegevens kun je dan beleid maken. Ook kan digitalisering meer transparantie geven over de herkomst van bijvoorbeeld energie. Zo kunnen we een betere discussie voeren. Dat is volgens mij de grootste toegevoegde waarde van digitalisering voor onze maatschappij.”

Meer informatie

De rapportage Verkenning Digitale Samenleving en een filmpje met Limburgse voorbeelden vind je op www.digitaallimburg.nl. Daar kun je ook de managementsamenvatting en de verkenningen per thema downloaden.

Hoe zien Limburgse jongeren hun toekomstige omgeving? Hoe denken zij dat we in 2050 wonen? Zijn tiny houses de toekomst? Hebben we nog allemaal een eigen auto of is er sprake van een deeleconomie? Winkelen we nog fysiek, of gebeurt dit alleen nog maar online? Kortom, hoe zien zij hun toekomst?

Posters en filmpjes

Een groep jongeren kreeg als opdracht hun visie uit te beelden aan de hand van een casus over bijvoorbeeld wonen, werken of klimaat. Dit hebben ze verwerkt in een poster. Het proces om te komen tot deze poster hebben ze vastgelegd in een filmpje. Ze hebben belangen afgewogen, geïnventariseerd welke trends er nu al zichtbaar zijn. Ook hebben ze de behoeften van de nieuwe generatie in beeld gebracht.

Een andere groep jongeren is de straat op gegaan om bewoners te vragen hoe zij hun toekomst zien en wat belangrijke aandachtspunten zijn. Ook dit is gefilmd. In de filmpjes komen de ideeën van de jongeren zelf aan bod.

Frisse ideeën

In de posters en filmpjes die gemaakt werden, komen mooie ideeën naar voren:

– auto’s die op waterstof rijden of zonnepanelen op hun dak hebben;
– winkelen draait om beleving en niet meer louter om het winkelen zelf.

Zie hier het filmpje van deze middag. Een filmpje met ideeën over mobiliteit in de toekomst volgt nog.

Structureel inzetten van jongeren

Wegens het succes van deze dag zijn we nu in gesprek met leraren hoe we dit structureel zouden kunnen aanpakken. Een mooie uitkomt van deze dag dus!