Cases

Was jij in oktober ook bij de ‘Week van de Omgevingswet 2022’? Een week waarin partners kennis deelden over alle aspecten van de wet. Van het omgevingsplan tot het vergunningsproces, en van participatie tot het digitaal stelsel. Organisatoren Chantal Jeuriens van Waterschap Limburg en Marijke Besselink van de VNG blikken samen met Thijs Arts van de Provincie Limburg terug én vooruit.

Waarom hebben jullie gezamenlijk de Week van de Omgevingswet georganiseerd?

“We werken al een tijdje samen met gemeenten, Waterschap Limburg, de Veiligheidsregio en Provincie Limburg om zaken te regelen voor de komst van de Omgevingswet”, vertelt Chantal. “We hebben meerdere werkgroepen waarin we voor verschillende onderwerpen bekijken hoe we het werken met de Omgevingswet kunnen vormgeven en elkaar kunnen helpen. Nu vonden we het tijd om stil te staan bij wat onze samenwerking al heeft opgeleverd en wat de wet betekent voor de nieuwe manier van (samen)werken. De werktitel was dan ook ‘We vieren de samenwerking’. We wilden onze kennis en ervaringen breder delen, met collega’s die niet in de werkgroepen zitten, maar wel met de Omgevingswet aan de slag gaan.”

Hoe zag het programma eruit?

“Je kon digitale sessies volgen over hoe je samen met collega-overheden een omgevingsplan maakt, over het vergunningsproces en over de tijdelijke instrumenten die je kunt gebruiken bij invoering van de wet. Daarnaast waren er fysieke bijeenkomsten in Heel. Rijkswaterstaat en Waterschap gingen samen met enkele gemeenten in gesprek over de omgevingsvergunningen voor wateractiviteiten. De gemeente Leudal deelde hoe zij omgaan met participatie. We hebben geoefend aan een omgevingstafel: Hoe kijk je samen naar een initiatief? Ook gaven we een toelichting op het digitaal stelsel: ‘DSO voor Dummies’. Verder hadden we een bestuurdersdag georganiseerd, maar op die datum waren ook andere activiteiten voor bestuurders in Limburg gepland. Bovendien werd vlak ervoor de Omgevingswet weer uitgesteld. Dat speelde ons parten. Je merkt dat de urgentie lager wordt.”

“De week werd afgesloten met een online paneldiscussie met de gemeentesecretaris van Beesel, een bestuurder van Waterschap Limburg, een clustermanager van Provincie Limburg en mijzelf”, vervolgt Marijke. “Daarin blikten we terug op wat we in die week hadden gedaan en wat we in de afgelopen jaren in de werkgroepen al hebben gerealiseerd. Waar staan we? Hoe ver zijn we? En wat doet het uitstel?”

Goede vraag: Wat betekent het uitstel van de Omgevingswet voor ambtenaren?

“Het is de vraag of je het elastiek weer zo gespannen krijgt als het was”, zegt Thijs. “Het gevoel van urgentie zakt weg. Dat is lastig. Aan de andere kant is er nu een half jaar extra om alle collega’s er nog beter bij te betrekken. Er is een grote groep mensen die nog geen tijd heeft gehad om zich voor te bereiden. Dat is een van de grootste opgaven: zorgen dat de hele organisatie meegaat en ermee gaat werken. Collega’s hebben nu extra tijd gekregen om een opleiding te volgen en om te oefenen. En ja, de ‘andere manier van werken onder de Omgevingswet’, dat ‘opgavegericht werken’: tja, dat was al een aandachtspunt bij de start van Expeditie Ruimte. Wat ons betreft een reden te meer om de Omgevingswet in werking te laten treden. De praktijk zal daarin een belangrijke leermeester gaan worden. Met alle technische vraagpunten die er zeker nog zijn.”

“Dan moeten ze wel de zekerheid krijgen over wat er gaat komen”, vult Marijke aan. “Daarom hebben we vanuit de VNG tegen de minister gezegd: ‘Kom met een datum’. Je kunt gemeenten niet aan het lijntje blijven houden. Gemeenten kunnen hun geld maar één keer uitgeven. Als ze nu moeten kiezen, terwijl ze niet weten of die wet over een half jaar wel ingaat, dan is het begrijpelijk dat ze kiezen voor andere prioriteiten. Zou die wet ingaan, dan wordt die erg belangrijk. Gelukkig hoor ik vanuit de Limburgse gemeenten het geluid: ‘We hoeven niet te wachten tot de Omgevingswet in werking treedt, we kunnen vandaag al beginnen met de nieuwe manier van samenwerken en participatie’.”

Is de Week van de Omgevingswet terug te kijken?

“Ja, alle online sessies en presentaties zijn opgenomen en te bekijken in de besloten Teams-omgeving voor Limburg. Heb je nog geen toegang, stuur mij dan een mail via marijke.besselink@vng.nl. Ook vind je daar de checklist die we hebben gemaakt: ‘Wie moet je uitnodigen aan de omgevingstafel?’”

Hoe willen jullie nu verder?

“We merkten dat er meer behoefte is aan uitleg over het digitaal stelsel, dus we gaan webinars opnemen over het DSO, op verschillende niveaus, specifieker voor  verschillende doelgroepen”, zegt Chantal. “Die sturen we naar de gemeenten en delen we in Teams. En zodra de datum van inwerkingtreding bekend is, houden we een nieuwe gezamenlijke dag voor bestuurders, om het programma van de Week van de Omgevingswet nogmaals te doen. De deelnemers gaven aan dat het een waardevolle week was.”

“Het is belangrijk dat we elkaar blijven vasthouden en verder gaan met wat we hebben opgebouwd. Dit was ook een mooie conclusie van de paneldiscussie op de vrijdag. Dat we ervaringen en mooie voorbeelden met elkaar blijven delen en vaker realistische casussen doen. Daarom zouden we het fijn vinden als de gemeenten vaker hun ervaringen delen. Je kunt wel naar een cursus gaan over de omgevingstafel, maar het gaat uiteindelijk om hoe we het hier in Limburg hebben afgesproken. We moeten nu oppakken en doorpakken. Elkaar veel vaker zien en opzoeken. Het is belangrijk dat we elkaar leren kennen, dat verlaagt de drempel om elkaar op te zoeken. Een Teams-omgeving is fijn, maar je wint veel als je elkaar iedere maand of om de zoveel weken fysiek ziet en daar een interessante agenda voor maakt.”

Meedoen of meer weten?

Word dan lid van de besloten Teams-omgeving voor Limburg; aanmelden kan bij marijke.besselink@vng.nl.