Cases

De toekomst van de binnenstad staat in veel steden hoog op de beleidsagenda. Maastricht vulde dit in met een interactief proces met de bewoners van Maastricht. Bijzonder hieraan was dat er systematisch best ver vooruit gekeken werd: er werd bewoners gevraagd naar de belangrijkste thema’s voor de binnenstad van Maastricht in 2030. Via droomlijnen, die later werden afgezet tegen de realiteit, werd er breed en open over de toekomst van de binnenstad nagedacht. Op basis van het interactieve proces werd de Visie op de Binnenstad geschreven, waaraan een uitvoeringsagenda werd gekoppeld.

Bewust kiezen voor een andere aanpak

De gemeente Maastricht had bij de ontwikkeling van de visie duidelijk een andere aanpak voor ogen dan wat eerder gebruikelijk was. De gemeente nam haar regierol in ontwikkeling van de binnenstadsvisie serieus, maar wilde nadrukkelijk de gebruikers van de binnenstad een stem geven in de inhoud van de visie. Dit deed zij door stadsavonden te organiseren waarbij iedereen welkom was, zoals de bewoners, ondernemers en instituten van de binnenstad, maar bijvoorbeeld ook die van de buitenwijken van Maastricht. Zij maken immers ook gebruik van de binnenstad. In totaal hebben zo’n 350 mensen actief meegedaan. De beginvraag: “waar ben je trots op met betrekking tot de binnenstad en als er geen beleidsstukken waren, hoe ziet jouw ideale binnenstad er dan in 2030 uit?” Ook jongeren en studenten deden hieraan mee en zelfs basisschoolleerlingen, waarvoor een speciale leerlingenconferentie gehouden is. Zij zijn de gebruikers van de binnenstad in 2030.

De uitkomst is dat het belang dat gehecht wordt aan het historische karakter van de binnenstad onverminderd groot is, maar op een aantal onderwerpen is de koers wel gewijzigd. De integrale visie is bedoeld om de belangrijkste kenmerken van de binnenstad (kennisstad, cultuurstad, ontmoetingsstad en woonstad) te gaan versterken. Hieraan wordt onder andere invulling gegeven door het ruimte bieden aan experimenten in de binnenstad, onderzoek naar alternatief (duurzaam) transport en het stimuleren van nieuwe evenementen voor jongeren en innovatieven. Door te werken met binnenstadsbuurten worden de karakteristieke kenmerken van de diverse binnenstadsbuurten benut.

Beredeneerd over de toekomst nadenken

“The world is changing fast”, valt te lezen in het Raadsvoorstel bij de Visie op de Binnenstad. Het aangezicht van een stad verandert hierdoor niet per se (of niet zo snel), maar wel de mensen die er wonen, werken en leven en de manier waarop ze dit doen. Denk aan de opkomst van de deeleconomie en nieuwe technologische diensten. Het is essentieel om je hier als stad op te willen aanpassen. Door de snelle en fundamentele veranderingen is het enerzijds complex om meerdere jaren in de tijd vooruit te kijken, maar anderzijds ook meer dan ooit nodig om de goede keuzes te kunnen maken. Maastricht richtte zich met de blik op 2030 niet op een verwacht of gewenst (eind)beeld, maar vooral op de mogelijkheden om te kunnen inspelen op dynamische trends en ontwikkelingen en hiervan de kansen te benutten. Kenmerkend voor een binnenstad is de veelheid aan (uiteenlopende) belangen die er samenkomen. Verschillende groepen hebben een ander toekomstbeeld van de stad. Doordat de stadsavonden een zeer breed deelnemersveld aantrokken werden belangen in de breedte gediend en lukte het om deze in het juiste perspectief te plaatsen.

Uitvoeringsagenda Visie op de Binnenstad

De Visie op de Binnenstad is leidraad geweest voor een aantal beleidsvisies, zoals voor het evenementenbeleid, horecabeleid, hotelbeleid en detailhandelsbeleid. Hierdoor was er veel aandacht voor vernieuwing. Afhankelijk van het onderwerp zijn bij de totstandkoming ook diverse doelgroepen uit de Visie op de Binnenstad betrokken. Ook bij het toetsen van individuele initiatieven wordt de Visie op de Binnenstad gehanteerd, bijvoorbeeld op het aspect van passendheid binnen het desbetreffende buurtkarakter van de binnenstad. Er zal nog een evaluatie van de Visie op de Binnenstad plaatsvinden.

Dit artikel is gepubliceerd door het Kennisnetwerk Nieuwe Binnensteden.